Skip to main content

რამდენიმე მოსაზრება საქართველოში სახელმწიფო მმართველობის მისაღებ ფორმასთან დაკავშირებით

ნიკა ჩიტაძე














ჯორჯ მარშალის სახელობის ცენტრის კურსდამთავრებულთა კავშირის, საქართველო - საერთაშორისო და უსაფრთხოების საკითხების კვლევის ცენტრის პრეზიდენტი


შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტის პროფეროსრი


ევროპის უნივერსიტეტის და კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტის მოწვეული პროფესორი

როგორც ფართო საზოგადოებისათვის ცნობილია, საქართველოში უკვე წლებია მიმდინარეობს დებატები იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორი სახელმწიფო მმართველობის ფორმა იქნება მისაღები საქართველოსთვის. ჩვენი ქვეყნის  სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომი პერიოდიდან სხვადასხვა ხელისუფლების პირობებში ქვეყნის უზენაეს კანონში - კონსტიტუციაში სახელმწიფო მმართველობასთან დაკავშირებით უამრავი სხვადასხვა შესწორება იქნა შეტანილი. 

ზემოაღნიშნულთან დაკავშირებით აუცილებელია აღინიშნოს შემდეგი:

- კონკრეტულ ქვეყანაში და მათ შორის საქართველოში სიმშვიდის და სტაბილურობის მთავარ გარანტს ჩემის აზრით სახელმწიფო მმართველობის ფორმა კი არა, არამედ ქვეყანაში დემოკრატიული პოლიტიკური რეჟიმის არსებობა წარმოადგენს. ამ შემთხვევაში ნებისმიერი სახელმწიფო მმართველობის ფორმა წარმატებით ფუნქციონირებს. მაგალითად, აშშ-ში წარმატებით საპრეზიდენტო, საფრანგეთში ნახევრად საპრეზიდენტო, ხოლო გერმანიაში საპარლამენტო რესპუბლიკა ფუნქციონირებს. თუმცა, იგივე საპრეზიდენტო ან ნახევრად საპრეზიდენტო სისტემა წარუმატებლად ფუნქციონირებს აფრიკისა და ლათინური ამერიკის სახელმწიფოთა უმრავლესობაში (სუსტი სახელმწიფო და დემოკრატიული ინსტიტუტების არსებობის გამო).

იგივე ეხება მონარქიას, კონსტიტუციური მონარქია წარმატებით ფუნქციონირებს ევროპის 12 სახელმწიფოში (დიდი ბრიტანეთი, შვედეთი, დანია, ნორვეგია, ნიდერლანდები და ა.შ.), ხოლო წარუმატებლად ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა აფრიკაში - მაროკო, ლესოტო და სვაზილენდი, აზიაში ნეპალსა და ბუტანში, ასევე ბრიტანეთის თანამეგობრობაში შემავალ იმ 13 (დემოკრატიული კანადა, ავსტრალია და ახალი ზელანდია გამოვიყვანეთ აღნიშნული სიიდან) სახელმწიფოში, რომლებიც სახელმწიფოს მეთაურად დღევანდელ ეტაპზე ბრიტანეთის მონარქს აღიარებენ, რომ არაფერი ვთქვათ იმ 6 სახელმწიფოზე, სადაც აბსოლუტური მონარქიაა გაბატონებული და ნავთობიდან მიღებული მაღალი შემოსავლების მიუხედავად (მაგ: საუდის არაბეთი და ბრუნეი), აბსოლუტურად იგნორირებულია ადამიანის ფუნდამენტური უფლებები, რის გამოც ჰუმანური განვითარების ინდექსის მაჩვენებლის მიხედვით, აღნიშნული ქვეყნები მსოფლიოს ქვეყნებს შორის უკანა ადგილებზე იმყოფებიან.

რაც შეეხება დემოკრატიის კიდევ ერთ ღირებულებას, აღსანიშნავია რომ დემოკრატიულ - ანუ "გლობალური ჩრდილოეთის" ქვეყნებზე მოდის მსოფლიო მოსახლეობის მხოლოდ 15%, თუმცა ეს ქვეყნები აწარმოებენ მსოფლიო მთლიანი შიდა პროდუქტის 60%-ზე მეტს, შესაბამისად არადემოკრატიული მსოფლიო მოსახლეობის 85% ("გლობალური სამხრეთი"), მსოფლიო მშპ-ის 40%-ზე ნაკლებს აწარმოებს.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სხვადასხვა ქვეყნის, მათ შორის საქართველოს სოციალ-ეკონომიკური განვითარების და მსოფლიო ცივილიზებული ქვეყნების თანამეგობრობაში ღირსეული ადგილისა და 3000-წლიანი ისტორიის მქონე სახელმწიფოში მშვიდობისა და სტაბილურობის დამკვიდრების ერთადერთ სწორ გზას, ჩვენი სახელმწიფოს დემოკრატიული მიმართულებით სვლა წარმოადგენს, რაც არა მხოლო ხელისუფლებაზე, არამედ თითოეული მოქალაქის მაღალ პოლიტიკურ კულტურაზე და შეგნებაზე იქნება დამოკიდებული. ამის შესახებ თავის დროზე პლატონმა აღნიშნა: "სახელმწიფოს ღირსება დამოკიდებულია თითოეული იმ მოქალაქის ღირსებაზე, რომელიც ცხოვრობს აღნიშნულ სახელმწიფოში".


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Coronavirus and its possible impact on the world economy on the examples of international oil production and oil prices

    By: Nika Chitadze President of the George C. Marshall Alumni Union, Georgia – International and Security Research Center Director of the Center for International Studies Professor of the International Black Sea University In terms of social-economic aspects related to COVID 19, International Community is faced before the following sad reality. According to the International Monetary Fund, if humanity manages to defeat Coronavirus by the end of 2020, then the world economy will shrink by about 3%, which is a relatively optimistic scenario. By the other words, the world will suffer much worse if the international community fails to defeat Coronavirus by the end of this year. It is noteworthy that during the economic crisis of 2008-2009, the world economy shrank by only 0.08%.  As for the 3% decrease of the world economy during the year, it can be assumed that if according to today's data, the world's Gross Domestic Product
1 comment
Read more

Situation in the Middle East and Black Sea Region and Possible Restarting of Turkish-American Relations

Nika Chitadze Director of the Center for International Studies of International Black Sea University President of the George C. Marshall Alumni Union, Georgia – International and Security Research Center Professor of the International Black Sea University     Introduction It is well known that military-political cooperation between the two leading NATO states, the United States and Turkey, has deteriorated significantly over the past two years. Specifically, if both countries are interested in ending the Assad regime in Syria, Washington and Ankara may be the main reason for US dissatisfaction with Syria - mainly the military support of Kurdish formations fighting the Assad regime on the Turkish state border. For its part, Turkey views armed formations created by Syrian Kurds as terrorists. In addition, official Ankara fears that a possible intensification of separatism in the Syrian - populated region of Syria could have an effect on activating
Post a Comment
Read more

Russian Foreign policy

By Nika Chitadze Ph.D. President of the George C.Marshall Alumni Union,Georgia-International and Security Research Center  Partnership for Peace Consortium of Defense Academies and Security Studies Institutes. Partnership for Peace Information Management System. http://members.pims.org/groups/george-c-marshall-alumni-union-georgia. George C. Marshall Center. Garmisch-Partenkirchen, Germany. June, 2008.     Russian Foreign policy Today’s world is the whole society, linked tightly with each other, sharing different cultural values, economy, natural resources, huge flow of information, as a result state couldn’t be viewed as an isolated, separate entity, but as the part of the globalized world. Civilization leads us towards globalization or may be in contrary… rejection of globalization gives nothing but crisis, (as an example can be considered Iran, North Korea…).   Modern, developed government couldn’t exist without international relations; however here we don’t ha
Post a Comment
Read more