Skip to main content

რამდენიმე მოსაზრება საქართველოში სახელმწიფო მმართველობის მისაღებ ფორმასთან დაკავშირებით

ნიკა ჩიტაძე














ჯორჯ მარშალის სახელობის ცენტრის კურსდამთავრებულთა კავშირის, საქართველო - საერთაშორისო და უსაფრთხოების საკითხების კვლევის ცენტრის პრეზიდენტი


შავი ზღვის საერთაშორისო უნივერსიტეტის პროფეროსრი


ევროპის უნივერსიტეტის და კავკასიის საერთაშორისო უნივერსიტეტის მოწვეული პროფესორი

როგორც ფართო საზოგადოებისათვის ცნობილია, საქართველოში უკვე წლებია მიმდინარეობს დებატები იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორი სახელმწიფო მმართველობის ფორმა იქნება მისაღები საქართველოსთვის. ჩვენი ქვეყნის  სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდგომი პერიოდიდან სხვადასხვა ხელისუფლების პირობებში ქვეყნის უზენაეს კანონში - კონსტიტუციაში სახელმწიფო მმართველობასთან დაკავშირებით უამრავი სხვადასხვა შესწორება იქნა შეტანილი. 

ზემოაღნიშნულთან დაკავშირებით აუცილებელია აღინიშნოს შემდეგი:

- კონკრეტულ ქვეყანაში და მათ შორის საქართველოში სიმშვიდის და სტაბილურობის მთავარ გარანტს ჩემის აზრით სახელმწიფო მმართველობის ფორმა კი არა, არამედ ქვეყანაში დემოკრატიული პოლიტიკური რეჟიმის არსებობა წარმოადგენს. ამ შემთხვევაში ნებისმიერი სახელმწიფო მმართველობის ფორმა წარმატებით ფუნქციონირებს. მაგალითად, აშშ-ში წარმატებით საპრეზიდენტო, საფრანგეთში ნახევრად საპრეზიდენტო, ხოლო გერმანიაში საპარლამენტო რესპუბლიკა ფუნქციონირებს. თუმცა, იგივე საპრეზიდენტო ან ნახევრად საპრეზიდენტო სისტემა წარუმატებლად ფუნქციონირებს აფრიკისა და ლათინური ამერიკის სახელმწიფოთა უმრავლესობაში (სუსტი სახელმწიფო და დემოკრატიული ინსტიტუტების არსებობის გამო).

იგივე ეხება მონარქიას, კონსტიტუციური მონარქია წარმატებით ფუნქციონირებს ევროპის 12 სახელმწიფოში (დიდი ბრიტანეთი, შვედეთი, დანია, ნორვეგია, ნიდერლანდები და ა.შ.), ხოლო წარუმატებლად ისეთ ქვეყნებში, როგორებიცაა აფრიკაში - მაროკო, ლესოტო და სვაზილენდი, აზიაში ნეპალსა და ბუტანში, ასევე ბრიტანეთის თანამეგობრობაში შემავალ იმ 13 (დემოკრატიული კანადა, ავსტრალია და ახალი ზელანდია გამოვიყვანეთ აღნიშნული სიიდან) სახელმწიფოში, რომლებიც სახელმწიფოს მეთაურად დღევანდელ ეტაპზე ბრიტანეთის მონარქს აღიარებენ, რომ არაფერი ვთქვათ იმ 6 სახელმწიფოზე, სადაც აბსოლუტური მონარქიაა გაბატონებული და ნავთობიდან მიღებული მაღალი შემოსავლების მიუხედავად (მაგ: საუდის არაბეთი და ბრუნეი), აბსოლუტურად იგნორირებულია ადამიანის ფუნდამენტური უფლებები, რის გამოც ჰუმანური განვითარების ინდექსის მაჩვენებლის მიხედვით, აღნიშნული ქვეყნები მსოფლიოს ქვეყნებს შორის უკანა ადგილებზე იმყოფებიან.

რაც შეეხება დემოკრატიის კიდევ ერთ ღირებულებას, აღსანიშნავია რომ დემოკრატიულ - ანუ "გლობალური ჩრდილოეთის" ქვეყნებზე მოდის მსოფლიო მოსახლეობის მხოლოდ 15%, თუმცა ეს ქვეყნები აწარმოებენ მსოფლიო მთლიანი შიდა პროდუქტის 60%-ზე მეტს, შესაბამისად არადემოკრატიული მსოფლიო მოსახლეობის 85% ("გლობალური სამხრეთი"), მსოფლიო მშპ-ის 40%-ზე ნაკლებს აწარმოებს.

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სხვადასხვა ქვეყნის, მათ შორის საქართველოს სოციალ-ეკონომიკური განვითარების და მსოფლიო ცივილიზებული ქვეყნების თანამეგობრობაში ღირსეული ადგილისა და 3000-წლიანი ისტორიის მქონე სახელმწიფოში მშვიდობისა და სტაბილურობის დამკვიდრების ერთადერთ სწორ გზას, ჩვენი სახელმწიფოს დემოკრატიული მიმართულებით სვლა წარმოადგენს, რაც არა მხოლო ხელისუფლებაზე, არამედ თითოეული მოქალაქის მაღალ პოლიტიკურ კულტურაზე და შეგნებაზე იქნება დამოკიდებული. ამის შესახებ თავის დროზე პლატონმა აღნიშნა: "სახელმწიფოს ღირსება დამოკიდებულია თითოეული იმ მოქალაქის ღირსებაზე, რომელიც ცხოვრობს აღნიშნულ სახელმწიფოში".


Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Coronavirus and its possible impact on the world economy on the examples of international oil production and oil prices

    By: Nika Chitadze President of the George C. Marshall Alumni Union, Georgia – International and Security Research Center Director of the Center for International Studies Professor of the International Black Sea University In terms of social-economic aspects related to COVID 19, International Community is faced before the following sad reality. According to the International Monetary Fund, if humanity manages to defeat Coronavirus by the end of 2020, then the world economy will shrink by about 3%, which is a relatively optimistic scenario. By the other words, the world will suffer much worse if the international community fails to defeat Coronavirus by the end of this year. It is noteworthy that during the economic crisis of 2008-2009, the world economy shrank by only 0.08%.  As for the 3% decrease of the world economy during the year, it can be assumed that if according to today's data, the world's Gross Domestic Pr...
1 comment
Read more

Some views on Russia's possible support of terrorism on the example of cooperation between Kremlin and the Taliban movement in Afghanistan

By: Nika Chitadze President of the George C. Marshall Alumni Union, Georgia - International and Security Research Center  Professor of the International Black Sea University Invited Professor of the European University and Caucasus International University Director of the Center for International Studies   Introduction As it is known for the international community, in recent years, there has been a discussion within the international community about the widespread information that Russia has been secretly supporting the Taliban for many years in order to activate resistance of this terrorist group against US Armed forces in Afghanistan. However, US President Donald Trump wrote on Twitter that the relevant reports obtained by US intelligence were not considered credible, and the Kremlin and the Taliban also denied reports that representatives of GRU - Russian military intelligence department   were paying money to the Taliban and offering...
Post a Comment
Read more

Security trends on the Eurasian Periphery and Their impact on Eurasia

Security trends on the Eurasian Periphery and Their impact on Eurasia By: Nika Chitadze. Ph.D. President of the George C. Marshall Alumni Union, Georgia – International and Security Research Center NATO School. Oberammergau (Germany). February, 2005 Introduction Eurasia   /jʊəˈreɪʒə/  is the combined  continental landmass  of  Europe  and  Asia . The term is a  portmanteau  of its constituent continents (Europe and Asia). Located primarily in the  Northern  and  Eastern Hemispheres , it is bordered by the  Atlantic Ocean  to the west, the  Pacific Ocean  to the east, the  Arctic Ocean  to the north, and by  Africa , the  Mediterranean Sea , and the  Indian Ocean  to the south. The division between Europe and Asia as two different continents is a historical  social construct , with no clear physical separation between them; thus, in some parts o...
Post a Comment
Read more